Samenvatting
PVDA veroordeelt in haar verkiezingsprogramma dat centrumpartijen in het migratiedebat steeds vaker het discours van extreemrechts overnemen, en meegaan in het demoniseren van vluchtelingen en aanvallen op het recht op asiel.
“Vluchtelingen worden als boeman gebruikt om mensen angst aan te jagen. Verdelen om te heersen, noemen we dat. De aanvallen op het asielrecht en het beperken van de basisrechten van vluchtelingen vormen een gevaar voor iedereen. De aantasting van de mensenrechten van sommigen is dikwijls het voorspel om de mensenrechten van allen aan te vallen.”
De partij start haar hoofdstuk over vluchtelingen en migratie met het kopje ‘de oorzaken van het vluchten aanpakken’. Daarbij vertrekt de partij van het idee dat niemand vrijwillig op de vlucht slaat, en dat het dus belangrijk is om de noodzaak voor mensen om hun land te ontvluchten, zoveel mogelijk te beperken. Dat wil de partij onder meer doen door middel van diplomatie en vredesonderhandelingen in plaats van militaire interventies, een eerlijker internationaal handelsbeleid, meer geld voor ontwikkelingssamenwerking en het vrij beschikbaar maken van groene technologie voor de landen die het ergst worden getroffen door klimaatverandering.
“We stoppen de militaire interventies waarvoor tot vandaag miljoenen mensen op de vlucht slaan, zoals de oorlogen in Afghanistan, Irak en Libië of de steun aan de Israëlische oorlog in Gaza. Ons buitenlandbeleid is gericht op diplomatie en vredesonderhandelingen.”
“We roepen de plundering van Afrika en landen in het Zuiden door westerse multinationals een halt toe. We steunen een handelsbeleid dat het recht op voedsel en de bescherming van het leefmilieu en de volksgezondheid centraal stelt.”
“In de strijd tegen de klimaatverandering, die een belangrijke oorzaak van migratie wordt, maken we groene technologie vrij beschikbaar voor ontwikkelingslanden en helpen we hen om zich te wapenen tegen klimaatrampen.”
Wat betreft het Europese migratiebeleid, veroordeelt de PVDA de steeds verdere afsluiting van Fort Europa met hekken en muren. “De financiële en menselijke kost is torenhoog en het zal er niet voor zorgen dat minder mensen naar hier willen komen, enkel dat ze meer risico’s nemen.”
De partij is ook scherp voor de mensenrechtenschendingen die het nieuwe EU Migratiepact volgens haar met zich mee zal brengen. “Het pact stelt voor om grootschalige detentiecentra te bouwen aan de buitengrenzen van Europa. Daar zouden kandidaat-asielzoekers massaal opgesloten worden, wat indruist tegen de Europese mensenrechten… maar volgens de auteurs van het verdrag zijn die niet van toepassing buiten het grondgebied van de Unie. Op basis van een snel en dus onvermijdelijk slordig onderzoek van hooguit enkele dagen wordt dan beslist wie kans maakt op asiel en wie niet.”
In plaats van een beleid dat de grenzen dicht timmert wil de PVDA meer legale en veilige migratie mogelijk maken, en er op toezien dat de rechten van mensen op de vlucht gewaarborgd worden. “Wij pleiten voor het inrichten van veilige en legale procedures naar Europa zodat vluchtelingen op een veilige manier een asielaanvraag kunnen indienen. Dat is de enige manier om efficiënt de strijd aan te binden met de mensenhandel, een einde te maken aan de verdrinkingen in de Middellandse Zee en tegelijk het asielrecht na te leven.”
Wat de mensen zonder papieren betreft die momenteel in België verblijven, pleit de partij voor een regularisatie op basis van duidelijke criteria, in lijn met het burgerwetsvoorstel In My Name. “Regularisering op basis van objectieve criteria is alvast een heel sterk middel tegen illegale sociale dumping. Daarnaast sanctioneren we ook de bedrijven die mensen zonder papieren uitbuiten. We beschermen de werknemers die klacht neerleggen.”
Ook klaagt het partijprogramma het discriminerende beleid dat de Vlaamse regering heeft ingevoerd bij het inperken van de toegang tot de Vlaamse Sociale Bescherming, waarbij de rechten van nieuwkomers werden ingeperkt.
Impactanalyse
Het partijprogramma van de PVDA zoekt de oplossing voor de dodelijke irreguliere vluchtroutes niet in een nog verder doorgedreven repressie. In plaats van het bouwen van muren, en opsluiten van mensen op de vlucht aan de Europese buitengrenzen, wil de partij het businessmodel van mensensmokkelaars juist breken door er meer legale en veilige routes tegenover te zetten. De partij pleit er onder andere voor om dit te doen via hervestiging van mensen die asiel aanvragen vanuit een derde land. Ook wil de partij het statuut van ’tijdelijke bescherming’, dat momenteel enkel gebruikt wordt om Oekraïeners bescherming te bieden, beschikbaar stellen voor onder meer Syriërs, Palestijnen en Afghanen.
De inzet op het faciliteren van veilige migratie, in plaats van met geweld inperken van irreguliere migratie, kan leiden tot een sterke daling van het aantal mensenrechtenschendingen en dodelijke slachtoffers van het huidige migratiebeleid. In de afgelopen tien jaar telde de IOM alleen al op de Middellandse Zee meer dan 27.000 verdrinkingsdoden.
Ook de regularisatie van mensen zonder papieren zorgt voor een aanzienlijke verbetering in de mensenrechtensituatie van migranten. Het is een belangrijk instrument om de uitbuiting, economische achterstelling en bestaansonzekerheid van deze groep aan te pakken. Afhankelijk van hoe de partij de ‘objectieve criteria’ zal toepassen, kunnen hierbij alsnog mensen buiten de boot vallen. Ook is het de vraag wat de PVDA wil doen met mensen die niet in aanmerking komen voor regularisatie. In haar programma spreekt de partij niet over gedwongen terugkeer; ze sluit dit dus ook niet uit als beleidsmaatregel.
Relevante passages uit het partijprogramma van PVDA
Bedreigingen voor de mensenrechten, discriminerende sociale zekerheid (tegen mensen met een migratieachtergrond)
“Rechtse politici van N-VA en VB willen zelfs nog verder gaan. Ze verkondigen luid dat ze de internationale verdragen inzake de mensenrechten, het vluchtelingenasiel en antiracisme op de helling willen zetten. In hun discours trekken ze ook centrumpartijen en zelfs Vooruit mee. Rechten worden daardoor uitgehold, en specifiek de rechten van mensen met migratieachtergrond. De Vlaamse regering besliste bijvoorbeeld dat je enkel toegang hebt tot de Vlaamse Sociale Bescherming na 10 jaar op het grondgebied te wonen en op voorwaarde dat je de inburgeringscursus hebt gevolgd. Maar gedurende die 10 jaar betaal je wel al je bijdrage.”
Het demoniseren van vluchtelingen, het afstemmen van de werkelijkheid op het beleid ten aanzien van mensen zonder papieren
“We bestrijden het racisme van extreemrechts dat elke vluchteling en migrant afschildert als een profiteur of misdadiger. Dat discours dient alleen maar om de mensen tegen elkaar op te zetten. De overgrote meerderheid van alle mensen wil gewoon in veiligheid kunnen leven, werken en bijdragen aan de samenleving. Het beleid moet er net op gericht zijn om dat mogelijk te maken. Daar wordt iedereen beter van….Mensen zonder papieren’ (of ‘sans-papiers’) zijn mensen die hier omwille van tal van redenen wonen, ook al hebben ze geen verblijfsvergunning.”
