Samenvatting
In een hoofdstuk getiteld ‘handen af van onze vrijheden’ geeft Open Vld resoluut aan niet te zullen toestaan dat ethische kwesties zoals abortus worden ingeperkt of onbespreekbaar gemaakt. Het parlement en beleidsmakers moeten steeds vrij kunnen discussiëren (en stemmen), zo merkt de partij op (p. 116). Een regeerakkoord mag geen beperkingen opleggen aan dergelijke fundamentele debatten (p. 116). Om die vrijheid en het “fundamenteel recht van vrouwen om te beslissen over eigen buik” te garanderen, wil Open Vld deze vrijheden en rechten verankeren in zowel de nationale wetgeving als de Grondwet (p. 105, 109). “Vrijheid is geen privilege, maar een recht,” aldus Open Vld. Open Vld pleit bovendien voor ‘an even closer union’ en wil liberale grondrechten ook Europees verankeren om ze te beschermen van “conservatieve en extreemrechtse krachten in Europa die de klok willen terugdraaien” (p. 96). De partij pleit voor een uitbreiding van de Handvest van de Grondrechten van de EU met verworven liberale burgerrechten zoals het homouwelijk en abortus, én om het toepassingsgebied ervan te verruimen (p. 96). Burgers moeten volgens Open Vld het handvest kunnen inroepen wanneer lidstaten hun liberale rechten schenden.
Daarnaast pleit Open Vld voor de uitbreiding van de wettelijk toegestane termijn om een zwangerschap af te breken van 12 naar 18 weken (p. 109). Tenslotte wil Open Vld seksuele gezondheid verbeteren via een nieuwe preventiecampagne over ongewenste zwangerschap en het gebruik van condooms om SOA’s te voorkomen (p. 130).
Impact
De focus van Open Vld ligt op het veiligstellen van de vrijheid om te kiezen voor abortus. Dit beoogt zij hoofdzakelijk door deze vrijheid wettelijk te verankeren, in de Grondwet enerzijds en in de Handvest van Grondrechten van de EU anderzijds. Inhoudelijk stelt zij enkel de toegestane termijn te willen uitbreiden van 12 naar 18 weken, maar gaat zij niet in op de huidige wachttermijn die vandaag nog steeds zes dagen bedraagt. Nochtans wordt die bekritiseerd door het wetenschappelijk comité waarnaar zij verwijst in haar programma, alsook door tal van hulpverleners en vrijzinnige en feministische bewegingen, die deze wachttermijn als paternalistisch en een onnodige drempel beschouwen. De inkorting of volledige afschaffing van de wachttermijn zou bovendien bovendien helpen om het stigma en taboe rond abortus te doorbreken en het moraliserend karakter van de huidige wetgeving terug te dringen. De uitbreiding die Open Vld verdedigt is dan weer een goede zaak voor de vijfhonderdtal ongewenst zwangere personen die ieder jaar genoodzaakt zijn naar het buitenland te trekken, naar Nederland bijvoorbeeld waar abortus toegestaan is tot 22 weken na de bevruchting. Abortus in het buitenland gaat echter gepaard met verhoogde kosten, waardoor abortus na 12 weken in de praktijk als een privilege kan worden beschouwd. Een uitbreiding van de toegestane termijn in België wordt dan ook aangeraden door experts om sociale uitsluiting tegen te gaan. Dat Open Vld niet alleen de feministische retoriek van “het recht om baas te zijn in eigen buik” hanteert, maar bepleit dat abortus een recht hoort te zijn en geen privilege, erkent deze ongelijkheid.
