Armoede (Vooruit)

Vooruit schuift belangrijke structurele voorstellen tot armoedebestrijding naar voren en legt daarbij de focus op het kind en maatregelen om armoede bij kinderen te voorkomen. Vooruit rekent op de toegang tot basisvoorzieningen en publieke dienstverlening, waarbij gezondheidszorg een belangrijke steunpilaar is.

Vooruit zegt niets over participatie van mensen in armoede in het beleidsproces. Dat is een gemiste kans. 

Vooruit stelt een hervorming van het Groeipakket voor, waarbij financiële middelen van het Groeipakket rechtstreeks naar diensten gaan. De financiering van schoolmaaltijden, meer en betere kinderopvang, zijn voorbeelden van zo’n diensten. Deze voorstellen, positief voor mensen in armoede, mogen niet ten koste gaan van het Groeipakket en de financiële bedragen waarop gezinnen kunnen rekenen. Dit zal armoede enkel vergroten en de financiële autonomie van ouders beperken. 

De kinderopvang wordt op lange termijn gratis maar in tussentijd zet Vooruit in op inkomenstarieven in de kinderopvang. 

Vooruit zet een pad uit om minimumlonen te versterken, zet in op automatische toekenning van sociale voordelen en voorziet daarbij een getrapt systeem zodat een stijging van het inkomen niet zorgt voor een volledig verlies aan ondersteuning. 

Vooruit pleit voor meer en betere ondersteuning van werkzoekenden en schuift na 2 jaar een basisbaan naar voor. Als er geen basisbaan is voor een werkzoekende, behoudt die onverkort zijn recht op een werkloosheidsuitkering. De basisbaan mag geen bestaande jobs vervangen en vervult een maatschappelijke nood.

Het Netwerk tegen Armoede schat de basisbaan positief in, indien de beloofde focus op die intensieve begeleiding blijft, de kwaliteit van de job centraal staat én de werkloosheidsuitkering behouden blijft als er toch geen gepaste job is. 

Vooruit pleit voor de veralgemening van de derdebetalersregeling, meer preventieve tandzorg en psychologische hulp aan jongeren. Voor vrije tijd is er een plan om de UiTPAS in elke gemeente te stimuleren en overal een basispakket cultuur te garanderen via toegankelijke en inclusieve cultuurhuizen. 

Vooruit heeft een ambitieus woonbeleid met een noodprogramma van 115.000 woningen, een huurpremie vanaf 2 jaar op de wachtlijst en sociaal bindend objectief dat gemeenten kan stimuleren en straffen wanneer ze (on)voldoende sociale woningen bijbouwen.

In het partijprogramma van Vooruit vond het Netwerk tegen Armoede de volgende hefbomen terug:

Inkomen 

• Groeipad voor de minimumlonen voortzetten, een betere verloning door de minimumlonen op te trekken. 
• Via het REMI-systeem in OCMW een menswaardig inkomen berekenen en toekennen. Daarbij afstand tot het minimumloon behouden. 
• Sociale tarieven/voordelen automatisch toekennen.
• Een meer getrapt systeem van sociale voordelen, waardoor een beperkte stijging van het inkomen niet meteen zorgt voor een volledig verlies aan ondersteuning.

Gezondheidszorg

• Veralgemenen van de derdebetalersregeling. De hervorming van het conventiemodel moet ervoor zorgen dat zorgverstrekkers maximaal bijdragen aan een zorgaanbod via wettelijke tarieven. 
• Preventieve tandzorg. De jaarlijkse controle maken we volledig gratis.
• Psychologische hulp in de leefwereld van mensen, zoals scholen, vrijetijdsinitiatieven, lokale dienstencentra en andere ontmoetingsplekken. Waar nodig, de inzet van mobiele crisisteams.

Kinderopvang

• Meer plaatsen in de kinderopvang, die betaalbaar, flexibel en voldoende kwalitatief zijn.
• Elke vorm van kinderopvang moet een gelijke manier van financiering krijgen. We stoppen met het ingewikkelde trapsysteem voor zowel crèches als onthaalouders
• Kinderopvang moet op termijn gratis zijn. In een eerste fase moeten de tarieven van kinderopvang afhankelijk zijn van het inkomen én het vermogen van de gezinnen.
• Kinderopvang en onderwijs onder de bevoegdheid van dezelfde minister.

Onderwijs 

• We voeren een maximumfactuur in voor het secundair onderwijs.
• We garanderen dat kinderen het materiaal krijgen dat ze op school nodig hebben. Scholen in het secundair onderwijs krijgen extra werkingsmiddelen om dat te voorzien.
• Geen reftertaks en voorzien in middelen/personeel voor middagtoezicht en opvang buiten de schooluren. 

Vrije tijd 

• Garantie voor een basispakket cultuur in elke stad en elke gemeente via  toegankelijke, inclusieve cultuurhuizen. 
• Elke gemeente stimuleert om de UiTPAS in te voeren, zowel voor cultuur, sport als jeugd.

Werk 

• Wie na 2 jaar actief werk zoeken nog geen passende job vond, krijgt een basisbaan aangeboden. Als er geen basisbaan is voor een werkzoekende, behoudt die onverkort zijn recht op een werkloosheidsuitkering.
• Basisbaan is een volwaardige job op maat van de werkzoekende met een echt contract, een volwaardig loon en intensieve, kwalitatieve en integrale begeleiding. De basisbaan vervult maatschappelijke noden en mag geen bestaande jobs vervangen.

Wonen 

• Noodprogramma in sociale woningbouw: 115.000 extra sociale woningen tegen 2050.
• Gemeenten die doelstellingen voor kwaliteitsvolle sociale woningbouw niet halen worden opgevolgd en zo nodig gesanctioneerd. Gemeenten die het goed doen, worden beloond.
• Huurprijsindexatie bij slechte woningen en brengen we de huurwaarborg opnieuw van 3 naar 2 maanden huur.
• Huurpremie voor alle huurders die 2 jaar op de wachtlijst staan voor een sociale woning.

Sociale klimaattransitie 

• Fiscale aftrek voor verhuurders die hun huurwoning energiezuiniger maken. 
• Combi-ticket en Combi-abonnement: een goedkoop vervoerbewijs dat geldig is op alle vormen van openbaar vervoer in ons land, namelijk trein, tram, bus en openbare deelfietsen.
• Voor min 25-jarigen maken we openbaar vervoer gratis. 
• Vervoerregio’s terug naar de tekentafel om ambitieuze openbaar vervoersplannen op te maken, die meer reizigers bereiken.

Digitalisering

• Garantie tot fysieke hulp- en dienstverlening, naast de digitale en telefonische werkwijzen (overheidsdiensten, banken, mutualiteiten en uitbetalingsinstellingen).
• Iedereen heeft toegang tot een betaalbaar en volwaardig internet, ook in landelijke gebieden. We investeren bijkomend in gratis internettoegang op openbare plaatsen.

In het partijprogramma van Vooruit zag het Netwerk tegen Armoede de volgende gemiste kansen:

Participatie

/

Reactie Netwerk tegen Armoede

Er wordt in het verkiezingsprogramma van Vooruit niet gesproken over participatie van mensen in armoede in het vormgeven van het armoedebestrijdingsbeleid.

Inkomen 

• Wie werkt, is beter beschermd tegen armoede dan wie niet werkt. We zorgen ervoor, onder andere via een fiscale hervorming, dat werken meer loont dan vandaag het geval is. 
• Extra investeringen en een hervorming van het kindergeld. Meer middelen gaan naar de kinderen die dit het meest nodig hebben. Via cash naar diensten en het kindergeld gerichter toekennen.

Reactie Netwerk tegen Armoede

Het Groeipakket en de gekoppelde sociale toelagen moeten rechtstreeks naar de gezinnen gaan. Zij moeten kunnen rekenen op deze autonomie. Het Groeipakket is het recht van het kind. Het is een gemiste kans dat Vooruit niet pleit om de laagste inkomens en uitkeringen boven de armoedegrens te heffen. Niet iedereen is in staat om een (voltijdse) betaalde job uit te voeren.

Onderwijs 

• We voorzien gratis, gezonde schoolmaaltijden, om te beginnen voor alle kinderen in het basisonderwijs.
• Groeipakket (kindergeld) te hervormen. Door meer middelen rechtstreeks in kinderen te investeren (cash naar diensten). Zo kunnen we voor elk kind goede opvang voorzien in de crèche, een gratis maaltijd op de basisschool en een maximumfactuur. 

Reactie Netwerk tegen Armoede

Vooruit wil deze maatregelen realiseren via de hervorming van het Groeipakket. Daarbij zouden er financiële middelen van het Groeipakket naar bijvoorbeeld schoolmaaltijden gaan. Hierdoor wordt de financiële autonomie en slagkracht weggenomen bij de gezinnen.