Samenvatting
Vooruit heeft aandacht voor de bestrijding van (online) haatspraak in het algemeen. Daarbij wordt onder andere gepleit voor een betere juridische vervolging van haatspraak, onafhankelijk van de discriminatiegrond. “Op die manier zorgen we ervoor dat niet enkel racistische haatspraak, maar ook seksistische haatspraak of haat ten aanzien van de LGBTQI+-gemeenschap effectief wordt aangepakt”, stelt de partij (p. 247).
De partij stelt ook specifiek beleid voor rond de bestrijding van LGBTQ+-haat (p. 225) en seksistische haatspraak (p. 229), maar doet geen specifieke voorstellen voor de aanpak van racistische (online) haat.
Wel benadrukt Vooruit de verantwoordelijkheid van (sociale)mediabedrijven en politici bij het aanwakkeren van online haat. Zo stelt de partij dat journalistieke media moeten worden geresponsabiliseerd (p. 246): “Enkel zo kunnen we de maatschappij weerbaar maken tegen valse en haatzaaiende berichtgeving.” Over de regulering van socialemediabedrijven stelt de partij: “We zorgen voor een snelle implementatie van de Europese initiatieven die sociale media platformen transparantie opleggen en hen verantwoordelijk stellen voor het bannen van haat en desinformatie” (p. 247).
Opmerkelijk is ook het voorstel om politieke partijuitgaven voor advertenties op sociale media te verbieden. Verder wil Vooruit een ‘gedragscode in voor het gebruik van sociale media door politieke partijen’. “Politieke partijen hebben de verantwoordelijkheid om fake news en haatzaaierij te bannen”, zo stelt de partij.
Impactanalyse
Racistische online haatspraak is in België de afgelopen vijf jaar verdrievoudigd, blijkt uit onderzoek. Ook ons eigen onderzoek toont aan dat vrouwen en non-binaire personen van kleur extra hard worden getroffen door online haatspraak. Het is belangrijk dat Vooruit de structurele oorzaken van online haat erkent (een samenspel van extreemrechtse groeperingen en partijen, journalistieke en sociale media), en maatregelen voorstelt om al die betrokken partijen ter verantwoording te roepen.
Ook de aandacht voor juridische vervolging van alle vormen van haatspraak is belangrijk; vandaag wordt door een probleem in de wetgeving in praktijk enkel racistische en xenofobe online haat af en toe vervolgd. Maar om racistische online haat aan te pakken, ontbreekt in het partijprogramma momenteel nog specifiek beleid.
Relevante passages uit het partijprogramma van Vooruit
p. 225 [over anti-LGBTQ+-haat]: We zorgen voor een beter onthaal van slachtoffers gevolgd door begeleiding tijdens elke stap van een klachten- of herstelprocedure. De overheid dient bij situaties van geweld, haat en discriminatie consequent aan de kant van het slachtoffer te staan.
p. 229: Vrouwen zijn zowel online als offline veel vaker slachtoffer van geweld. Dat is onaanvaardbaar. We zetten de structurele investeringen in de Zorgcentra na Seksueel Geweld verder. We zorgen daarnaast ook voor bijkomende investeringen in sterke en laagdrempelige hulpverlening voor slachtoffers van seksueel en intrafamiliaal geweld. Plegers worden begeleid opdat zij nooit meer zulke feiten zouden plegen. Seksistische haatspraak wordt effectief en efficiënt vervolgd. Het landschap van meldpunten voor grensoverschrijdend gedrag wordt vereenvoudigd zodat verzekerd is dat elk slachtoffer toegang heeft tot een meldpunt.
p. 246: Dat vereist in de eerste plaats goed opgeleide en geïnformeerde burgers. Voor Vooruit is het daarom essentieel dat iedereen toegang heeft tot een betaalbaar, divers en kwaliteitsvol media-aanbod, en over voldoende (digitale) vaardigheden beschikt om daarmee veilig, maar ook kritisch om te gaan. Hierin ligt een belangrijke taak voor de samenleving als geheel: de politiek, de overheid, het onderwijs, het middenveld en de media. Enkel zo kunnen we de maatschappij weerbaar maken tegen valse en haatzaaiende berichtgeving.
p. 247: Alle strafbare haatspraak, online en offline, moet vervolgd worden. We maken geen onderscheid tussen verschillende discriminatiegronden. Op die manier zorgen we ervoor dat niet enkel racistische haatspraak, maar ook seksistische haatspraak of haat ten aanzien van de LGBTQI+-gemeenschap effectief wordt aangepakt.
p. 247: Ook sociale media platformen hebben een verantwoordelijkheid om mensen, en in het bijzonder minderjarigen, beter te beschermen tegen misleidende informatie, ongewenste druk, targeting en sluikreclame. We zorgen voor een snelle implementatie van de Europese initiatieven die sociale media platformen transparantie opleggen en hen verantwoordelijk stellen voor het bannen van haat en desinformatie.
p. 252: Er komt een verbod op partijuitgaven voor advertenties op sociale media. Naar Nederlands voorbeeld voeren we ook een gedragscode in voor het gebruik van sociale media door politieke partijen. Politieke partijen hebben de verantwoordelijkheid om fake news en haatzaaierij te bannen.
