Samenvatting
Het verkiezingsprogramma van Vooruit bevat geen duidelijk beleid tegen extreemrechts. Wel wordt extreemrechts in het verkiezingsprogramma erkend als bedreiging. Ook tegen strafbare haatspraak wil Vooruit actie ondernemen. Daarbij wijst de partij zowel op de nood aan een praktisch toepasbaar wettelijk kader, als op de verantwoordelijkheid van (sociale)mediabedrijven en politici die haat verspreiden.
Impactanalyse
Het voornemen van Vooruit om haatspraak effectiever te bestraffen, en (sociale)mediabedrijven en politici die haat zaaien ter verantwoording te roepen, kan nuttig zijn in de strijd tegen extreemrechts.
Maar op de verschillende beleidsdomeinen, waaronder migratie, omgaan met diversiteit en het integratiebeleid, is zichtbaar dat Vooruit soms zelf de frames van extreemrechts overneemt.
Zo wordt de verantwoordelijkheid voor uitsluiting van minderheidsgroepen voor een aanzienlijk deel bij hen zelf gelegd (ze zijn ‘taalzwak’ of ‘onvoldoende geïntegreerd’), wordt sterk de nadruk gelegd op het ‘controle’-frame waar het gaat over migratie (‘migratiestromen’ moeten ‘beheerst’ worden), en wijst men ook de vinger naar specifieke minderheidsgroepen zoals de Roma (die beter ‘geïntegreerd’ moeten worden) (p. 223).
Uit onderzoek blijkt dat het overnemen van extreemrechtse frames en retoriek door centrumpartijen, die frames méér normaliseert dan wanneer enkel extreemrechtse politici ze gebruiken.
Relevante passages uit het partijprogramma van Vooruit
p. 223: De inclusie en integratie van de Romagemeenschap in onze samenleving maken we prioritair. We zetten sterk in op brugfiguren, voldoende flexibele woonondersteuning en de verbetering van terreinen. We maken daarnaast prioritair werk van inclusie in onderwijs en emancipatorische maatregelen.
p. 224: [over LGBTQ+-haat] In België hebben we al belangrijke stappen gezet voor de rechten en gelijke kansen van LGBTQI+-personen. Maar een conservatieve tegenbeweging dient zich aan. Als we die verworven rechten niet actief verdedigen, kunnen ze snel terug afgenomen worden. Er zijn genoeg voorbeelden in het buitenland waar extreemrechts aan de macht is en waar verworven rechten van LGBTQI+-personen worden bedreigd of afgenomen. Denk maar aan de VS, Hongarije of Polen. Ook bij ons wordt het discours van extreemrechts tegen LGBTQI+ met de dag harder. Daar gaan we actief tegen strijden. Extreemrechts wil terug naar de jaren vijftig. Wij willen vooruit.
p. 247: Alle strafbare haatspraak, online en offline, moet vervolgd worden. We maken geen onderscheid tussen verschillende discriminatiegronden. Op die manier zorgen we ervoor dat niet enkel racistische haatspraak, maar ook seksistische haatspraak of haat ten aanzien van de LGBTQI+-gemeenschap effectief wordt aangepakt.
p. 247: Ook sociale media platformen hebben een verantwoordelijkheid om mensen, en in het bijzonder minderjarigen, beter te beschermen tegen misleidende informatie, ongewenste druk, targeting en sluikreclame. We zorgen voor een snelle implementatie van de Europese initiatieven die sociale media platformen transparantie opleggen en hen verantwoordelijk stellen voor het bannen van haat en desinformatie.
p. 249: Wij laten ons niet leiden door verzuurd nationalisme en ideologische dogma’s. Voor ons telt alleen goed bestuur.
p. 252: Er komt een verbod op partijuitgaven voor advertenties op sociale media. Naar Nederlands voorbeeld voeren we ook een gedragscode in voor het gebruik van sociale media door politieke partijen. Politieke partijen hebben de verantwoordelijkheid om fake news en haatzaaierij te bannen.
